Bewoners van Westeremden zijn boos.

Westeremden- Nee hij heeft geen gapende gaten in zijn huis. Zijn schade valt mee. Nee, ook de scheur in de buitengevel baart Bert Schudde geen zorgen, hoewel hij vreest dat zijn oude pastoriewoning er op den duur uit zal komen te zien als iemand die aan botox verslaafd is; een en al opklopperij.

Waar Bert Schudde zich echt flink ongerust over begint te maken, heeft niet zozeer te maken met de bevingen, maar met de gevolgen daarvan voor het openbaar bestuur van Nederland in het algemeen en Groningen in het bijzonder. Hoe het doormoddert.

En hij is niet van plan om in die modder te verzuipen. Bert Schudde slaat zijn armen over elkaar, staart naar buiten waar het land zich uitstrekt en zegt: „Ze zijn nog niet van me af.”

Enorme valkuilen

Hij is een echte pragmaticus, kreeg als beleidsonderzoeker vele overheidsdossiers onder ogen.

„Er is een papieren werkelijkheid. En daar zitten enorme valkuilen in. Den Haag denkt nu dat alles in Groningen op papier geregeld is, de schadeafhandeling is in neutrale handen immers, dus alles is goed. Maar de werkelijkheid is taai. Ik ken de vieze randjes in de keuken van de overheid.”

Het begon vorig jaar met die brief van de gemeente Loppersum, waarin de nieuwe aanpak van de versteviging werd aangekondigd. „Ik las ’m en dacht: maar dit is juridisch helemaal niet ingedekt. Jongens, zo kun je niet besturen. Er is al zoveel ellende, jullie zijn al zo vaak gewaarschuwd door het Groninger Gasberaad. Ik dacht: nou moet ik mijn mond dus ook maar een keer opentrekken.”

Hij stuurde een briefje naar de wethouder. „Want woorden vervliegen. Maar documenten worden vastgelegd. Als onderzoeker zocht ik naar broodkruimels, ik zorg nu ook dat ik mijn spoor achterlaat.”

Parlementair onderzoek

Zo zocht hij de publiciteit via ingezonden stukken naar Dagblad van het Noorden en Volkskrant, voerde het woord op radio Noord: alles voor de goede zaak.

Hij wil dat er gedegen parlementair onderzoek komt naar wat er mis gaat in dit gasdossier en wie daarvoor verantwoordelijk zijn. En hij zal niet rusten totdat dat gebeurt. Want dan kennen ze Bert Schudde niet.

„De basis van de rechtspraak is om de kwetsbare burger te beschermen tegen de willekeur van de overheid. Dat is een systeem van afspraken, dus dan moet je dat wel toepassen. Al die mechanismes falen, Den Haag verkloot de boel en wordt niet teruggefloten door de gemeentes. Maar dit moet wel in Den Haag worden opgelost. De verstrengeling van gasbaten en Economische Zaken is een sta-in-de-weg voor goed openbaar bestuur.”

Hij is niet naïef. Hij onderzoekt. „Ik wil weten hoe iets tot stand komt en geloof niet zomaar wat geschreven staat.”

Beerput en moddermoeras

Tandenknarsend volgde hij vorige maand het gasdebat, waarin alleen de motie van GroenLinks voor een parlementaire enquête werd aangehouden. „Daar is nog niet over gestemd, dus daar moeten we druk op houden. Den Haag moet deze troep opruimen, dat heet publieke verantwoording. Dus moet die beerput open. En dat dat de boel vertraagt, moeten we maar voor lief nemen, want het moddermoeras wordt nu alleen maar groter.”

Hij weet als geen ander hoe de overheid kan framen. „De overheid is een grote dossiermachine, die uitermate efficiënt opereert als het gaat om het binnenhalen van geld. En dan ineens is dat geld héél ingewikkeld, terwijl het om zo’n beperkt gebied gaat? Dat is doelbewust traineren, iets niet willen oplossen. Groningen radicaliseert, zeggen ze daar. Maar de echte radicalen zitten in Den Haag.”