Veranderende Groninger dorpen!

Westeremden-Het blijft een continue zoektocht naar een goed organisatiemodel voor onze dorpen die past bij hetgeen de dorpen voor gaan”, zo vatte Groninger Dopen coördinator Hilda Hoekstra het tweede deel van de Algemene Ledenvergadering op 11 mei 2017 samen. Dat deel had als thema: “Veranderende Groninger dorpen, Groninger Dorpen verandert in verbinding met de dorpen mee.

Nienke Vellema  van de Groninger Dorpen schetste bij wijze van aftrap het speelveld van die verandering:

  • een overheid die taken afstoot en bewoners stimuleert om met initiatieven te komen;
  • de komende gemeentelijke herindeling (2018-2020);
  • burgerparticipatie en bewonersinitiatieven onstaan naast de meer traditioneel georganiseerde Dorpsbelangen- en dorpshuisorganisaties;
  • meer druk op vrijwilligers.

Twee vertegenwoordigers van dorpen, die nadrukkelijk met een verandering werken, gingen in op mogelijkheden, valkuilen en ervaringen in hun dorp: Geert Hoevers, lid van het kernteam Den Andel (gemeente Winsum) en Geir Eide, voorzitter van Dorpsbelangen Westeremden (gemeente Loppersum). Geert Hoevers vertelt als eerste hoe Den Andel, een klein en tegelijk actief dorp (± 500  inwoners),  de afgelopen jaren bezig is geweest met genoemde zoektocht om een traditionele Dorpsbelangorganisatie om te vormen tot een meer eigentijdse netwerkorganisatie.

Dat bleek noodzakelijk in het licht van de volgende ontwikkelingen:

  • terwijl er van alles in Den Andel gebeurde (“het dorp barst van de activiteiten”), bleek de aanwezige organisatie onvoldoende om daarop in te spelen;
  • de participatie vanuit het dorp ging steeds meer achteruit (“Dorpsbelangen is niet leuk, vergaderen is saai”);
  • het werk kwam teveel op dezelfde mensen neer;
  • de teneur was niet altijd even positief;
  • de gemeente Winsum stelde Dorpsbelangen continu vragen die om een reactie vroegen.

Kortom, er ontstond een wens om in plaats van naar binnen te kijken, de blik meer naar buiten te richten. Om dit vorm te geven, koos Den Andel voor:

  • opheffing van Dorpsbelangen als organisatievorm, inclusief het afschaffen van de bijbehorende vergaderingen;
  • daarvoor in de plaats eenNetwerk Den Andel in het leven roepen, waarbij:
    • de dorpsbewoners thema’s kunnen inbrengen, zonder dat er meteen de noodzaak ontstaat van een bestuursfunctie;
    • mensen kunnen doen wat bij hem of haar past;
    • taken worden verdeeld op basis van passie en talent;
    • regelmatige inloopavonden worden gehouden waar actuele thema’s kunnen worden ingebracht. Die kunnen te maken hebben met wonen, voorzieningen en ondernemen, cultuur en recreatie,verkeer en veiligheid, natuur en milieu alsmede energie. Die thema’s sluiten aan bij de inhoud van het gemeentelijk beleid;
    • de personen die een thema inbrengen, zijn in beginsel verantwoordelijk en hebben de trekkersfunctie;
    • er wordt ingezet op ‘prikkelende’ thema’s, discussies over individuele problemen zijn niet uitgesloten, maar ondergeschikt aan algemene dorpse belangen. Het hoofdonderwerp wordt door de kerngroep bepaald;
    • nieuwsvoorziening vindt plaats met flyers, ondersteund door sociale media en zo nodig worden deze herhaald;
    • de gemeente Winsum regelt de zaken rechtstreeks of via de coördinator van het betreffende thema;
    • de juridische verenigingsstructuur blijft formeel aanwezig, met een rooster van verplicht aan- en aftreden. De bestuursleden hebben een overzichtelijk tijdsbeslag.
  • afschaffen van ‘verplichte nummers’:
    • geen bespreking van notulen vorige vergadering (de notulen worden wél verspreid, zodat er nog steeds op gereageerd kan worden);
    • geenwvttk – wat verder ter tafel komt (de inbreng vindt nu plaats via de structuur van de inloopbijeenkomsten).

Het resultaat van de nieuwe werkwijze, die vanaf 2012 in gang is gezet, is een actieve en meer betrokken dorpsgemeenschap Den Andel. Terwijl de ‘traditionele’ avonden minimaal werden bezocht, krijgen de inloopavonden gemiddeld zo’n 30 mensen.

Ander gevolg is dat de gemeente Winsum nog moet zoeken wie vertegenwoordiger is bij de bespreking van een bepaald onderwerp.

GEIR EIDE Westeremden is een wierdedorp met circa 400 inwoners, terwijl dat er in 2004 nog zo’n 500 waren en in de jaren 90 zelfs tegen de 700 zijn geweest. Geir Eide vertelt over de dorpsvisie die Westeremden momenteel opstelt. Ook hier een krimpend dorp met navenante gevolgen voor  de aanwezige voorzieningen, maar ook voor het aantal mensen dat het actieve verenigingsactiviteiten draaiend moet houden. Zo heeft het dorp een beheerstaak voor diverse voorzieningen (speeltuin, viskenij, jeugdsoos, ijsbaan, dorpstuin). Voor andere voorzieningen (kerken, dorpsschool) is dat niet het geval, hoewel deze net zo belangrijk voor de leefbaarheid van het dorp zijn. Dorpsbelangen heeft geïnventariseerd dat er zo’n 20 verenigingsbesturen zijn. Bij een gemiddelde van vijf bestuursleden zijn dat dus een 100-tal bestuursfuncties. De vraag is nu hoe dit in het toekomstig perspectief moet worden gezien met het oog op het teruglopend inwonertal en afnemende animo, terwijl er wel meer interesse voor éénmalige activiteiten blijkt. Een nauwe samenwerking is onontkoombaar. Geir Eide geeft een beeld van een mogelijke toekomstige beheersstructuur. Naast de gemeente Loppersum (gemeenschapsvoorzieningen) en de Stichting Oude Groninger kerken (voor de twee kerken) wordt het samengaan van dorpshuis, viskenij, ijsbaanvoorziening en speeltuin in een Stichting Vastgoed onderzocht. Nauwe samenwerking is het doel. Deze stichting krijgt dan met name een taak voor beheer en onderhoud. ORANDO, lang geleden ontstaan uit het oranjecomité en dorpsbelangen, kan zich dan in de toekomst vooral richten op de verenigingsactiviteiten. ’Bundeling van de activiteiten binnen één organisatie heeft voordelen zoals minder druk op het aantal mensen, het kunnen vervullen van een faciliterende rol én het zorgen voor (gemeenschappelijke) communicatie. Ook nieuwe verenigingen c.q. activiteiten kunnen bij Orando worden ondergebracht. Wel wijst Geir Eide erop dat het volledig samengaan van de verenigingen niet haalbaar noch wenselijk is: verenigingen hebben vaak een lange traditie en ze kunnen een verschillende insteek hebben.

Afsluiting

Na deze twee enthousiasmerende inleidingen, sluit Hilda Hoekstra af. Zij dankt de beide inleiders voor hun bijzondere verhalen en onderstreept dat met  een ‘Groninger knollenkoek’. Zij benadrukt dat Groninger Dorpen in een proces van verandering graag een verbindende rol wil (blijven) spelen. De aanwezige dorpsbelangen kunnen hun wensen en ideeën op de uitgedeelde kaartjes zetten en die kunnen naar Groninger Dorpen. Verenigingen van  dorpsbelangen en bestuurders van dorps- en buurthuizen, met vragen, informatie of ideeën kunnen ook altijd bellen of mailen met het kantoor in Ten Boer (050-3062900; info@groningerdorpen.nl). Groninger Dorpen houdt omgekeerd haar leden op de hoogte (rechtstreeks en via de site) over haar visie en over ideeën voor de toekomst.

Met dank aan alle aanwezigen sluit Hilda daarmee de avond.